Giải thưởng VHNT tỉnh Lâm Đồng lần thứ II - chặng đường của những ấp ủ và khát vọng tốt đẹp

                                                                  TRẦN THANH HOÀI

Thời gian qua, hoạt động văn hóa nói chung và văn học nghệ thuật (VHNT) nói riêng của tỉnh Lâm Đồng đã có những bước phát triển vượt bậc và giữ một vị trí đặc biệt quan trọng. VHNT có nhiều đóng góp đáng ghi nhận trong đời sống văn hóa tinh thần của Nhân dân, phục vụ hiệu quả các nhiệm vụ chính trị của địa phương. Các cấp lãnh đạo của tỉnh Lâm Đồng luôn xem việc phát triển hoạt động VHNT là một nhiệm vụ quan trọng trong giai đoạn phát triển hiện nay.

Nhằm lựa chọn và biểu dương những tác phẩm VHNT xuất sắc đã được công bố, phản ánh bao quát sự nghiệp xây dựng và bảo vệ phát triển tỉnh Lâm Đồng; có giá trị cao về nội dung tư tưởng và nghệ thuật, tác động tích cực đến đời sống tinh thần của Nhân dân và sự phát triển văn hóa của địa phương; cũng như động viên, khuyến khích và thúc đẩy hoạt động sáng tác VHNT trên địa bàn tỉnh. Ủy ban Nhân dân tỉnh Lâm Đồng đã ban hành Quyết định số 23/2020/QĐ-UBND ngày 03-4-2020 về Quy chế xét tặng Giải thưởng VHNT tỉnh Lâm Đồng.

Trên cơ sở quy định của pháp luật và tiếp nối sự thành công của Giải thưởng VHNT tỉnh Lâm Đồng lần thứ I, tỉnh đã ban hành Kế hoạch chỉ đạo các Sở, Ban, ngành và đơn vị liên quan tổ chức xét tặng Giải thưởng VHNT tỉnh Lâm Đồng lần thứ II với mục đích là lựa chọn những tác phẩm văn học nghệ thuật xuất sắc có đề tài sáng tác về con người, quê hương Lâm Đồng; mang tư tưởng tiến bộ, nội dung trong sáng, lành mạnh, giàu  tính nhân văn, không trái với đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và lợi ích của Nhân dân. Tác phẩm phản ánh tình hình thực tế của địa phương, có tính thẩm mĩ cao, thể hiện sự tìm tòi sáng tạo của cá nhân về cấu trúc tác phẩm, hình tượng nghệ thuật và ngôn ngữ biểu hiện, trên cơ sở phát huy truyền thống văn hóa, lịch sử, văn hiến Việt Nam, bản sắc văn hóa độc đáo của con người, quê hương Lâm Đồng đã được công bố dưới các hình thức xuất bản, triển lãm, biểu diễn trên sóng phát thanh - truyền hình của Trung ương và địa phương. Hoặc tác phẩm đã được xây dựng thành công trình theo đúng quy định pháp luật hiện hành và được công chúng đón nhận, yêu thích, mến mộ và công nhận những giá trị về tư tưởng, và tính nhân văn. Tổng số có 75  hồ sơ và tác phẩm.

Trong thời gian qua, tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn ra phức tạp trên cả nước nói chung và tỉnh Lâm Đồng nói riêng đã ảnh hưởng đến quá trình xét tặng Giải thưởng nhưng công tác xét tặng đã hoàn thiện một cách tỉ mỉ, thận trọng. Việc xét tặng Giải thưởng VHNT tỉnh Lâm Đồng lần thứ II đã cơ bản đáp ứng được sự mong mỏi của các văn nghệ sĩ đối với các sáng tác của mình. Với 75 tác phẩm tham dự Giải thưởng lần này, tuy không nhiều nhưng đã phần nào cho thấy tinh thần tích cực hưởng ứng của các văn nghệ sĩ trong và ngoài tỉnh. Các tác phẩm đoạt Giải thưởng là kết quả của sự đam mê nghệ thuật và lòng yêu thương, thấm đẫm tự hào của người nghệ sĩ đối với vùng đất, con người Nam Tây Nguyên. Bằng tài năng và sự cống hiến, nỗ lực lao động sáng tạo của mình, các tác giả đã biến cái đẹp và những vấn đề đáng quan tâm của cuộc sống, xã hội hiện nay thành những tác phẩm hấp dẫn, tác động tích cực đến đời sống tinh thần của Nhân dân. Theo nhà văn M. Gorki: “Tất cả trong con người! Tất cả vì con người! Con người - tiếng ấy thật kỳ diệu! Tiếng ấy vang lên kiêu hãnh và hùng tráng xiết bao”. Có thể  hình dung như một bức tranh đa sắc màu của  cuộc sống qua các thể loại:

Âm nhạc: Các tác phẩm với giai điệu đẹp, tao nhã, âm hưởng của yal yau, dân ca... đều đã khái quát được những nét đẹp về thiên nhiên, vùng đất, con người Đà Lạt - Lâm Đồng, thể hiện được bản sắc văn hóa độc đáo được tạo nên bởi các dân tộc anh em cùng chung sống trên mảnh đất Nam Tây Nguyên đầy nghĩa tình. Các tác phẩm âm nhạc đều có giá trị lan tỏa lớn, đã được công chúng đón nhận và yêu thích.

Kiến trúc: Đối với các công trình kiến trúc có sáng tạo trong cách tổ chức mặt bằng nhằm khai thác tối ưu yếu tố địa hình, cảnh quan, khí hậu của địa phương và của khu vực thiết kế. Kiến trúc đơn giản, mạch lạc, gần gũi, tạo cảm hứng cho người sử dụng; sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường.

Mỹ thuật: Các tác phẩm đã phản ánh những rung cảm tinh tế về đời sống văn hóa của Nhân dân ngày càng phong phú, với nhiều giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc. Mỗi tác phẩm là một sự bứt phá của những cung bậc cảm xúc màu sắc; sự tìm tòi, khám phá, trải nghiệm, cộng hưởng cảm hứng sáng tác của mỗi tác giả, góp phần làm phong phú “bức họa” đa dạng đời sống văn hóa tinh thần của người dân Lâm Đồng trong giai đoạn hiện nay.

 Nhiếp ảnh: Với các tác phẩm tiêu biểu được thực hiện xuất sắc, phản ánh sinh động toàn diện bức tranh kinh tế - văn hóa - xã hội của Lâm Đồng đang trên đường đổi mới và phát triển. Cảm hứng sáng tạo của tác giả qua tác phẩm “Ánh sáng công nghiệp” vượt trội về nghệ thuật ghi hình và nội dung công nghiệp hóa. Các tác phẩm đều phong phú về bố cục ánh sáng đầy cảm hứng về màu sắc và nội dung.

Văn học: Các Tuyển tập thơ văn, tiểu thuyết, truyện ngắn, thơ, văn xuôi... với cách thể hiện phong phú, phong cách, thi pháp khá chân thực. Hơi thở cuộc sống đương đại với những quá vãng một thời ẩn hiện sinh động, lúc man mác, lúc trào dâng để vẽ lên cho một Đà Lạt - Lâm Đồng đầy sức sống, hào hùng, quyến rũ, mê say.

Văn nghệ dân gian: Các tác phẩm đã phản ánh chân thực, đầy đủ về bức tranh đời sống sinh hoạt, phong tục tập quán, tín ngưỡng, những lễ nghi và thực trạng giá trị văn hóa truyền thống đang dần bị mai một tại các địa phương. Các tác giả đã dày công khảo sát, điều tra, nghiên cứu, sưu tầm, xây dựng hệ thống tư liệu, sáng tạo, xuất bản, phát hành và quảng bá các công trình VHNT của các dân tộc thiểu số  tại chỗ; đồng thời đề xuất những định hướng bảo tồn và phát huy những giá trị di sản văn hóa trong thời gian tới.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, có số mặt hạn chế của Giải thưởng lần này đó là ở một vài chuyên ngành chưa có hoặc có rất ít tác phẩm tham dự Giải thưởng; cũng như chưa nhiều tác phẩm  thật sự xuất sắc và có sức sống lâu bền, đột phá, chưa thật sự để lại nhiều ấn tượng lâu dài trong lòng người yêu thích VHNT. Có những tác phẩm hay về chi tiết, xử lý chuyên nghiệp trong văn phong, nhưng khi tìm sự hoàn bích cơ bản để khẳng định thì lại thiếu vắng yếu tố cốt lõi để định hình riêng. Nhưng những khiếm khuyết ấy chắc chắn lại sẽ là sức nén cho những dự định sáng tạo của tương lai. Có thể khẳng định, Giải thưởng VHNT tỉnh Lâm Đồng lần thứ II đã đạt được kết quả cơ bản và hiệu ứng nhất định, tạo nền tảng ban đầu tốt đẹp cho những kỳ tổ chức tiếp theo, như chia sẻ của nhà thơ Trần Đăng Khoa - Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam (thành viên Hội đồng giám khảo) “So với 20 năm trước đây, VHNT Lâm Đồng đã có một bước tiến khá xa. Mừng cho tỉnh nhà”.

Từ kết quả đã đạt được của Giải thưởng VHNT tỉnh Lâm Đồng lần thứ II, chúng ta tin tưởng và kỳ vọng hơn vào nền văn học nghệ thuật trong thời gian sắp đến sẽ tiếp tục vượt thoát, vươn lên một tầm cao mới và đạt nhiều thành tựu lớn, phù hợp với định hướng phát triển văn hóa nói chung và VHNT nói riêng mà Đảng và Nhà nước đã đề ra.

Một mùa xuân mới đang chấp chới về trên những cánh mai anh đào mỏng manh của Đà Lạt với cung bậc diệu vợi riêng có của mình. Sứ mệnh sáng tác của người nghệ sĩ luôn như sắc màu của những cánh hoa đầy ấp ủ, uyên nguyên cho từng niềm đau, nỗi buồn hay thân phận và cả hoan ca. Nhưng trên hết là khát vọng dâng tặng cho đời những điều đẹp nhất của cuộc sống hôm nay của người nghệ sĩ sáng tạo. Vì “Một tác phẩm nghệ thuật là kết quả của tình yêu. Tình yêu con người, ước mơ cháy bỏng vì xã hội công bằng, bình đẳng, bác ái, luôn thôi thúc các nghệ sĩ sống và viết, vắt cạn dòng suy nghĩ, hiến dâng máu nóng của mình cho nhân loại”. Leptonxtôi đã khẳng định./.