Mỗi mùa xuân đến, lòng người lại xao xuyến rung động, cảm xúc này càng mãnh liệt hơn trong tâm hồn nhạy cảm của các văn nghệ sĩ, đặc biệt là các thi nhân. Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng vậy, mặc dù chưa bao giờ tự nhận mình là nhà thơ, Bác chỉ xem thơ là vũ khí chiến đấu, làm thơ để bày tỏ nỗi lòng, tâm sự của mình nhưng cảm xúc về mùa xuân luôn ùa về chan chứa và sống động trong thơ Bác.

Quân lưng cõng cậu bé, tay dắt Hải Yến dẫn họ về lán. Hôm nay đơn vị anh đi xuống bản giúp dân trồng lúa nước nên chỉ có mình anh ở lại trực chốt.

Vậy là đã 40 năm - một khoảng thời gian dài so với một đời người và lịch sử của khoa đào tạo ở một trường đại học. Bốn mươi năm phát triển của Khoa Ngữ văn và Lịch sử tại Trường Đại học Đà Lạt có biết bao nhiêu sự kiện, bao nhiêu vui buồn, bao nhiêu trăn trở và hạnh phúc của cả thầy và trò.

Những ngày cuối năm, thời tiết hanh hao trong cái nắng khô khốc. Gió từ phía những cánh rừng ào về, luồn qua kẽ hở những tấm ván cũ nghe lạnh buốt. Có hôm gió to, đêm nằm trong nhà nghe tiếng gió có cảm giác như mái tôn sắp bị thốc tung. Chị chống tay xuống giường, khó nhọc ngồi dậy, tựa hẳn cả người vào thành giường. Cơn đau đầu váng vất chưa dứt hẳn. Mấy ngày liền cũng chẳng ăn uống được gì, cổ họng chị luôn có cảm giác đắng nghét. Từ sau lần phẫu thuật, do không được nghỉ ngơi và tẩm bổ, sức khỏe chị yếu đi nhiều. Chị nhìn ra phía cửa sổ, mắt lóa đi vì vấp phải làn nắng chói. Mùa đông cao nguyên vừa có nắng vừa có gió lạnh chứ không phân biệt thành bốn mùa rõ rệt, riêng biệt như miền Bắc. Nhớ quê, chị thấy tủi thân, nước mắt đã mấp mé ở bờ mi. Ở quê, ít nhất cũng còn có họ hàng, làng xóm, dẫu có gì cũng thấy bớt cô độc. Còn nơi đây, đất khách quê người xa lạ, có muốn than thở cho vơi bớt nỗi niềm cay đắng cũng chẳng biết than thở với ai.

Buổi chiều cuối cùng của tháng năm, khi lệnh giãn cách xã hội, phong tỏa thành phố bởi dịch covid có hiệu lực, sân bay Liên Khương đìu hiu vắng khách chợt xuất hiện một người thanh niên trong bộ đồ xanh công nhân bạc màu, đầu đội chiếc mũ tai bèo cũ kỹ, đôi dép tông Lào mòn vẹt đế đến gót chân, khuôn mặt đen đúa khắc khổ, đặc biệt hai bàn tay của anh không có ngón, chỉ còn cùi tay với hình thù kỳ dị. Ngoài chiếc túi vải màu chàm đeo trên vai, anh ta không có bất cứ hành lý gì khác.

Mưa xối mắt, nắng rát mặt, gió xô rạp những thân cây mảnh mai… Chân bấm thân cây khô hay mò mẫm cạnh phiến đá trơn, tay bíu tảng đá nhọn hay đu chặt cành cây… Đó là những chuyến lội rừng biên Nam Tây Nguyên dọc dài…

Chỉ còn gần tháng nữa là Tết. Xung quanh đảo, biển vẫn mênh mông vỗ sóng đêm ngày. Gió đại dương thổi vù vù. Bãi cát cuối đảo thi thoảng lại bốc lên những luồng bụi mù mịt. Những ngọn rau muống biển cong queo, bò trên cát, quằn quại trong gió chướng. Năm nay bão nhiều quá. Chưa dứt cơn bão nọ đã lại tới cơn bão kia. Càng cuối năm, bão về càng nhiều. Bão chồng lên bão, đuổi nhau trên biển. Cây cối trên đảo khi thì cháy nắng, khát khô, khi thì dầm mưa gãy đổ. Có năm nào thế đâu? Chỉ có dãy bàng vuông và những cây phong ba, bão táp là kiên cường. Mặc gió táp mưa sa, chúng vẫn ưỡn mình ra chắn gió để mà xanh ngăn ngắt với biển, với trời. Càng gần Tết chúng càng xanh.

Không biết có đa cảm không? Song những vùng đất đã đến, những địa danh đã qua, tôi đều nhớ nằm lòng và lưu giữ nhiều kỷ niệm rất khó phai. Trường Sa - tôi đã may mắn ra thăm; chứng kiến cuộc sống, lao động của Nhân dân và cán bộ, chiến sĩ trên từng điểm đảo, Nhà giàn DKI cheo leo giữa sóng gió. Đã nhiều năm đi qua; nhưng tôi nhớ mãi, nhất là mỗi khi mùa xuân về…

Đã ở tuổi ngoài bảy mươi nhưng nhìn anh như chỉ khoảng lục tuần, dáng người thon nhỏ và nhanh nhẹn dễ cho ta lầm tưởng anh chỉ là một công chức hành chính hay một kỹ sư nằm ở Vụ, Viện nào đó.

Trung tuần tháng 11 trong chuyến hành trình xuyên Việt của đoàn Cựu chiến binh Tiểu đoàn 810 anh hùng để lại trong tôi nhiều dấu ấn khó phai. Đây là chuyến đi về nguồn của những người lính đã cống hiến tuổi thanh xuân cho đất nước.